Αχός βαρύς ακούστηκε μετά την  πρόσφατη  απόφαση της  αρμόδιας επιτροπής του υπουργείου Παιδείας  για  το μάθημα  των  Θρησκευτικών να απομακρύνει από τη διδακτέα  ύλη τρία ιδιαίτερα  δημοφιλή -αν  και ελαχίστως έως καθόλου  βλάσφημα- τραγούδια: τον «Μπαγάσα» του Νικόλα  Άσιμου, το «Umbrella» της Rihanna και τη «Συννεφούλα» του  Διονύση Σαββόπουλου. Το νέο έφτασε στη δημοσιότητα μετά την εισήγηση που  έκανε  ο μητροπολίτης Ύδρας στην Ιερά Σύνοδο,  στην  οποία  παρουσίασε τα αποτελέσματα  της  διαπραγμάτευσης της  Εκκλησίας με την  κυβέρνηση για τη διδακτέα  ύλη  του μαθήματος των Θρησκευτικών, μεταξύ των οποίων και η απομάκρυνση των  επίμαχων τραγουδιών. Η είδηση  πυροδότησε έναν  κύκλο  ανακοινώσεων  και καταγγελιών, αλλά και τον δημόσιο  διάλογο επί της επιρροής της Εκκλησίας στο Κράτος.

Τη διαμάχη ενέτεινε η ανοιχτή επιστολή του Γιάννη  Αγγελάκα,  με την οποία  ζητούσε την απομάκρυνση του τραγουδιού «Γιορτή», αντιδρώντας στο συμβάν. «Δεν θέλω να συμμετέχω σε εκπαιδευτικά πονήματα, εάν αυτά χρειάζονται την έγκριση οποιουδήποτε ιερατείου», κατέληγε ο γνωστός μουσικός.  «Ακόμα και αν με εγκρίνουν αυτοί, δεν τους  εγκρίνω εγώ  γι’ αυτόν  τον ρόλο». Τα μέλη της επιτροπής απάντησαν στον Γιάννη  Αγγελάκα ισχυριζόμενα ότι ο «Μπαγάσας» και το «Umbrella» είχαν  ήδη  απομακρυνθεί από τη διδακτέα  ύλη σε προηγούμενο γύρο  περιορισμού της  ύλης,  ενώ διαβεβαίωναν ότι η «Συννεφούλα» του Διονύση Σαββόπουλου συνεχίζει  να επιβιώνει στον Οδηγό του Εκπαιδευτικού για το μάθημα,  επαναλαμβάνοντας τον ισχυρισμό  της επίσημης ανακοίνωσης του υπουργείου.

Εκτοτε ένα πλήθος εκπομπών, δημοσιευμάτων και επίσημων δηλώσεων μοιάζει να αδυνατεί να αποφανθεί για το αν η «Συννεφούλα» παραμένει μέρος  της διδακτέας ύλης  ή όχι. Ο εκπρόσωπος Τύπου του Αρχιεπισκόπου δήλωσε  στην εφημερίδα «Real News», την επομένη της ανάδειξης του θέματος,  ότι «ισχύει στο ακέραιο  η εισήγηση του Αρχιεπισκόπου στη χθεσινή Σύνοδο  της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, με βάση την εισήγηση του μητροπολίτη Υδρας, Εφραίμ».

Ωστόσο, ασχέτως του αν η «Συννεφούλα» υπήρξε αρκετά αγέρωχη, προκειμένου να επιβιώσει από την ψαλίδα,  τα αίτια αυτής της απομάκρυνσης δεν είναι αρκετά σαφή. Αλλωστε στην ίδια σελίδα που καταγράφηκε η εισήγηση του μητροπολίτη Ύδρας αρκετά παράδοξα φαίνεται να έχουν επιβιώσει από τα κριτήρια  της Εκκλησίας.  Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι  η «Δίψα» του Νίκου  Πορτοκάλογλου, όπου δίπλα στους στίχους του τραγουδιού «Δεν είν’ η Κίρκη η μάγισσα, του σεξ η θεά, η Καλυψώ,  η Ναυσικά,  με τα λεφτά  του μπαμπά»,  δεσπόζει με κεφαλαία γράμματα η ένδειξη  «ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΟΜΟΦΩΝΩΣ». Λίγο παρακάτω, δε, η Ιερά Σύνοδος διά της πένας του μητροπολίτη αποφαίνεται ότι το τραγούδι «οδηγεί  σταδιακά στην ανάπτυξη  της επικοινωνίας με τον Θεό». Δύσκολα  θα διαφωνούσε κανείς  ότι όταν συγκριθεί με τους στίχους  της «Συννεφούλας» -η οποία,  παρεμπιπτόντως,  συναντάται εδώ  και πολλές  δεκαετίες στο ρεπερτόριο σχολικών εορτών-,  η «Δίψα» μοιάζει σαφέστερα  πιο προβληματική για τις συντηρητικές απόψεις από τα τρία τραγούδια που κόπηκαν.

Δεν γνωρίζουμε επακριβώς τη διαδικασία του διαλόγου, αλλά οι παρατηρήσεις της Ιεράς Συνόδου δεν φαίνεται να αποκλίνουν ιδιαίτερα  από το θεολογικό σκεπτικό. Αυτό, φυσικά, δε σημαίνει  ότι γνώμονας για τις αποφάσεις της Ιεράς  Συνόδου δεν  υπήρξε η εξυπηρέτηση της  ιδεολογίας της. Ούτε βγάζει από τη δημόσια  συζήτηση το ακανθώδες  ζήτημα  του ειδικού  βάρους  της εκκλησιαστικής  γνωμοδότησης σε ζητήματα  δικαιοδοσίας του Κράτους, όπως  είναι η Εκπαίδευση.

Ισως όμως  η απομάκρυνση των τριών  τραγουδιών  να υπερτιμάται όταν κρίνεται  ως «νίκη» της Εκκλησίας επί της Πολιτείας.  Άλλωστε, από μόνο του το γεγονός ότι τα επίμαχα άσματα, αλλά και άλλα, των  ίδιων  ή άλλων  δημιουργών, που  παραμένουν εντός  ύλης,  έφτασαν να αποτελούν διδακτικό  υλικό για το μάθημα  των Θρησκευτικών συνιστά  μια αδιαμφισβήτητη εκκοσμίκευση του μαθήματος, ακόμα και αν αυτή δεν είναι πλήρης. Η ίδια η μεθοδολογία που ακολουθεί το μάθημα τα τελευταία  χρόνια,  με μια ψύχραιμη οπτική,  μοιάζει βγαλμένη από τα πιο πειραματικά μοντέλα  εκπαίδευσης – και είναι  πρόδηλη η αναντιστοιχία του με τα υπόλοιπα μαθήματα του σχολικού  προγράμματος.

Η μεταρρύθμιση του μαθήματος -την οποία αδίκως  καρπώνεται αποκλειστικά ο ΣΥΡΙΖΑ, καθώς ξεκίνησε  επί των  ημερών της  Αννας  Διαμαντοπούλου και συνέχισε  μέσα από  όλες  τις επακόλουθες  κυβερνήσεις- είχε αμφισβητήσει επί σειρά ετών μέχρι και τη χρησιμότητα του βιβλίου. Ανοίγοντας,  ωστόσο,  σήμερα  κάποιος τα διδακτικά συγγράμματα, θα παρατηρήσει ότι δεν έχουν  συμπαγές κείμενο, αλλά αντιθέτως αποτελούν ανθολογίες  κειμένων, θεματικά  οργανωμένες, προκειμένου να δώσουν το έναυσμα για συζητήσεις εντός της σχολικής αίθουσας  με τη βοήθεια οπτικοακουστικού υλικού. Τα διδακτικά βιβλία ουσιαστικά περιορίζουν τον «φάκελο  του μαθητή»: ένα σύνολο κειμένων που θα παρείχε τη βάση γι’ αυτού του τύπου τη συνθετική μάθηση,  ο οποίος  όμως  υπήρξε απαγορευτικός ως προς τον όγκο του σε σχέση με τις προβλεπόμενες διδακτικές ώρες.

Το μάθημα  των  Θρησκευτικών στην  τωρινή του εκδοχή αποτελεί  το πιο διαδραστικό αντικείμενο του σχολικού  προγράμματος. Απελευθερωμένο από τα στεγανά του παραδοσιακού συγγράμματος, αρκείται  στο να παρέχει μια δεξαμενή υλικού και κάποια  θέματα  συζήτησης, με ελάχιστη  επιρροή στον τρόπο  με τον οποίο  θα διεξαχθεί  η εκάστοτε συζήτηση.  Το βάρος μετατίθεται  πλέον  στον εκπαιδευτικό, οι ικανότητες και οι αντιλήψεις του οποίου  θα έχουν  μεγαλύτερη σημασία από τις επιταγές του υπουργείου Παιδείας. Το κατά πόσο αυτό εγκυμονεί κινδύνους θα αποδειχθεί στο μέλλον, ανάλογα και με τον μέσο όρο των διδασκόντων.