Η πορεία διαμόρφωσης του ελληνικού χρέους αποτυπώνει τις αντιφάσεις της ελληνικής οικονομίας και τις «σκοτεινές πλευρές» του ελληνικού αναπτυξιακού μοντέλου. Αντανακλά, ταυτόχρονα, μια γενικότερη τάση της περιόδου από τη δεκαετία του 1980 και μετά σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες που είδαν την αναδιανομή εισοδήματος μέσω της φορολογίας να υποχωρεί και την καταφυγή στον δημόσιο δανεισμό να γίνεται αναγκαστική επιλογή για να μπορέσουν να καλυφθούν οι δημόσιες δαπάνες.
Η πρώτη μεγάλη εκτίναξη του ελληνικού δημόσιου χρέους έγινε ανάμεσα στο 1980 και το 1993. Το χρέος ανέβηκε τότε από το 23% στο 101% του ΑΕΠ. Παρότι ειδικά το 1993 υπήρξε μια απότομη άνοδος εξαιτίας της ενσωμάτωσης «κρυφών» χρεών, ο κύριος όγκος της αύξησης αντανακλά την επέκταση των δημόσιων δαπανών εκείνα τα χρόνια για τη διαμόρφωση κοινωνικού κράτους, την αύξηση των απασχολουμένων στον δημόσιο τομέα, αλλά και την ενίσχυση των δημόσιων επενδύσεων σε μια περίοδο που συμπίπτει και με την κρίση της ελληνικής μεταποίησης. Για περίπου 14 χρόνια, από το 1993 έως και το 2007, το ελληνικό χρέος παρέμεινε περίπου στο ίδιο ύψος, φτάνοντας το 2007 το 103%. Ηταν μια περίοδος θετικών ρυθμών ανάπτυξης, σημαντικών εισροών από την Ευρωπαϊκή Ενωση, υποχώρησης του πληθωρισμού (άρα και των ονομαστικών επιτοκίων) και, ιδίως μετά την είσοδο στο ευρώ, φθηνότερου δανεισμού. Ομως, ιδίως τα Ολυμπιακά έργα στην πραγματικότητα κληροδότησαν χρέη που τα βρήκαμε αργότερα μπροστά μας.
Η εκρηκτική άνοδος του χρέους μετά το 2007 αντανακλά την παγκόσμια οικονομική κρίση και την προσπάθεια των ελληνικών κυβερνήσεων αρχικά να συνεχίσουν να τροφοδοτούν τα δημόσια οικονομικά, την ανάδυση παγκοσμίως του προβλήματος της κρίσης χρέους (που διαμόρφωσε συνθήκη κινδύνου κρίσης φερεγγυότητας, ακόμη και για δημόσια χρέη), τις συσσωρευμένες επιπτώσεις των δομικών ανισοτήτων της ευρωζώνης και της απουσίας ουσιαστικής ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
Από το 2010 η εκτίναξη του ελληνικού χρέους, που πλησίασε το 180% του ΑΕΠ, ήταν το αποτέλεσμα του συνδυασμού ανάμεσα στη δραστική υποχώρηση του ΑΕΠ και τον τεράστιο δανεισμό από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ στο όνομα της αντιμετώπισης της κρίσης χρέους.