Η παρέμβαση πριν από λίγες ημέρες της Εκκλησίας της Ελλάδος και το αίτημά της για τροποποιήσεις του βοηθητικού στη διδασκαλία υλικού του μαθήματος των Θρησκευτικών, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, και το αίτημα για την απόσυρση του τραγουδιού του Διονύση Σαββόπουλου «Συννεφούλα», έφερε στη δημοσιότητα για ακόμα μία φορά το ζήτημα των προβληματικών σχέσεων Εκκλησίας και Κράτους.

Για άλλη μια φορά, ωστόσο, το ζήτημα άνοιξε με τον λάθος τρόπο: αυτόν της λήψης μιας ιδεολογικής θέσης για το πώς θα πρέπει να λειτουργούν Εκκλησία και Κράτος, παραβλέποντας το σύνθετο πλέγμα διαμεσολαβήσεων που συνοδεύουν τη σχέση των δύο θεσμών από τη στιγμή της ίδρυσης του Ελληνικού Κράτους και την απόσχιση της Εκκλησίας της Ελλάδος από το Πατριαρχείο. Πράγματι, μια αναδρομή στην ιστορία της διδασκαλίας των Θρησκευτικών μάς δείχνει πως αυτή ακολουθεί τις εκάστοτε μείζονες πολιτικές αποφάσεις διαχείρισης της σχέσης εργαλειακά μάλλον παρά στενά ιδεολογικά.

Ταυτόχρονα, η συζήτηση του θέματος ως εάν να αποτελεί μια ελληνική ιδιομορφία, ως εάν να είμαστε οι τελευταίοι της πολιτισμένης Δύσης, υποτιμά τον ρόλο των Εκκλησιών, ακριβώς στην καρδιά των εκκοσμικευμένων κρατών, δείχνοντας ότι η εκκοσμίκευση δεν συνοδεύεται στην πράξη και από ρήξη κάθε σχέσης με τη θρησκεία. Περισσότερο από το να συνιστά ένα αντιθετικό δίπολο, η θρησκεία και το εκκοσμικευμένο κράτος αποτελούν χώρους αμοιβαίας ώσμωσης, προσδιορισμένους  ειδικά κάθε φορά.

Τέλος, η ιδεολογική συζήτηση αποσπά το ενδιαφέρον από το μείζον στη συγκυρία: την ειδική κατάσταση της διαπάλης για την εξουσία τόσο στο εσωτερικό της ιεραρχίας όσο και της κυβέρνησης. Η έμφαση σε ένα έλασσον θέμα, όπως το υλικό διδασκαλίας, ανεβάζει τους τόνους σε ένα ζήτημα που ανέκαθεν προκαλεί πόλωση και συσπειρώνει ακραία ιδεολογικά. Συνθήκη που είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στο εσωτερικό θεσμών όταν αυτοί περνούν από φάση κρίσης. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται όχι μόνο συσπείρωση δυνάμεων,  που αλλιώς θα παρέμεναν κεντρομόλες, αλλά δίνεται και στο κοινό η εικόνα μιας δυναμικής και εύρυθμης λειτουργίας, εκεί ακριβώς όπου οι δυσλειτουργίες  τείνουν να καταστήσουν το σύστημα μη βιώσιμο.

Μην πέφτουμε, λοιπόν, από τη «Συννεφούλα» και μη λαμβάνουμε την αυτοκατανόηση  κάθε μετέχοντος στη διαμάχη στην ονομαστική της αξία.