Στις 25 Μαΐου το δεξιό, αντιευρωπαϊκό  Κόμμα Ανεξαρτησίας του Ηνωμένου  Βασιλείου (UKIP) ανακοίνωσε το πρόγραμμά του, αρχίζοντας εκ νέου την προεκλογική εκστρατεία που είχε ανασταλεί μετά την επίθεση βομβιστή αυτοκτονίας  στο Μάντσεστερ, η οποία είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν  22 άνθρωποι και να τραυματιστούν δεκάδες άλλοι.

Το μανιφέστο  του κόμματος  έγινε  η αφορμή για πλήθος  σκωπτικών σχολίων. Όχι αδίκως. Θέσεις όπως η πρόταση για την απαγόρευση  της μαντίλας των μουσουλμάνων γυναικών με επιχείρημα την προστασία της ορθής παραγωγής της Βιταμίνης D, η οποία κατά τους ιθύνοντες του κόμματος απαιτεί την έκθεση στον ήλιο, εκφράζουν έναν συγκεκριμένο ορίζοντα προσδοκιών, ο οποίος με βάση τη δική μας εγχώρια  συζήτηση μπορεί να χαρακτηριστεί «ψεκασμένος». Πράγματι, με βάση τις στοιχειώδεις ορθολογιστικές αρχές, πώς αλλιώς θα μπορούσε  να χαρακτηριστεί  ένα κόμμα που αμφισβητεί με παρρησία τα ίδια τα επιστημονικά  ευρήματα για θέματα όπως η κλιματική αλλαγή; Στο περιβόητο αυτό μανιφέστο, ωστόσο, υπάρχει, υπό τη μορφή μιας σκιτσογραφικής εικονογράφησης, μια σελίδα που περιγράφει σαν αθέλητη αυτογνωσία την κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει το κόμμα που ξεκίνησε τη ζωή του με ατζέντα την ανεξαρτησία της Μεγάλης Βρετανίας από τις υποχρεώσεις της σε σχέση με τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή  Ενωση. Το σκίτσο αυτό απεικονίζει τις χώρες της Ε.Ε. ως μπαλόνια που στέκονται όλα μαζί, βαμμένα στα ίδια χρώματα, που δεν επιτρέπουν διαφοροποιήσεις ταυτότητας, στο κάτω μέρος της σελίδας. Ενα από αυτά τα μπαλόνια έχει ξεφύγει, αρχίζοντας την αυτόνομη πορεία του στον ουρανό: είναι η Μεγάλη Βρετανία.

Ξεπερνώντας  κανείς το προφανές σχόλιο, ότι κάθε άνθρωπος που ξέρει από μπαλόνια μάλλον ως δυσοίωνη  θα φανταζόταν την πορεία αυτού του μοναχικού μπαλονιού,  πορεία που λογικά θα κατέληγε στην καταστροφή, δεν μπορεί να μη δει εδώ ένα επιτυχημένο αυτοαναφορικό σχόλιο. Το UKIP πέτυχε να αποτύχει με τρόπο παραδειγματικό: Ένα ξενοφοβικό, ακραίο κόμμα κατάφερε να κάνει την ατζέντα του ηγεμονεύουσα, να προκαλέσει την περί Brexit συζήτηση, και μάλιστα να πετύχει σε αυτήν. Η ετυμηγορία ενός δημοψηφίσματος, με το αποτέλεσμα του οποίου να αφήνει έκθετες τις ηγεσίες των μεγάλων, κυβερνώντων και κυβερνήσιμων κομμάτων, και να τις θέτει στην ουρά των γεγονότων, δεν ευνόησε καθόλου το κόμμα που την προκάλεσε. Το UKIP δεν κέρδισε τίποτα δημοσκοπικά και δεν μοιάζει να προκαλεί καμία μείζονα αναστάτωση από εκλογική  άποψη.  Αυτό το φαινομενικά παράδοξο εξηγείται αν λάβει κανείς υπόψη ότι τα μεγάλα κόμματα χαρακτηρίζονται και από τούτο: να προσαρμόζονται όταν δεν μπορούν  πια να κινητοποιήσουν  τις μάζες δημιουργικά στο να υιοθετούν τις θέσεις αυτών των μοναχικών πιονέρων, κρατώντας τους σε ρόλο δευτεραγωνιστή. Γνωστό εδώ και χρόνια από τη μοίρα των φιλελεύθερων κομμάτων που αρκούνται στο να βλέπουν τα συντηρητικά  κόμματα να εφαρμόζουν εκείνα κυβερνητικά  τις πολιτικές που αυτά διακηρύσσουν.

Με τον ίδιο τρόπο, το UKIP τη στιγμή ακριβώς που εμφανίστηκε στη δημοσιότητα σαν ένα φουσκωμένο μπαλόνι, που χρόνια φυσήματος  αντιευρωπαϊκών ιδεών  βρήκαν  τον προσανατολισμό τους, έμελλε και να καταστραφεί. Τα ζητήματα της διαδοχής μετά τη μάλλον σοφή παραίτηση  του Νάιτζελ Φάρατζ από  την  ηγεσία, τη στιγμή  της πλήρους επιτυχίας της ατζέντας του, εξέβαλαν σε μια προεκλογική εκστρατεία εκ των προτέρων  καταδικασμένη. Άλλο να εμπνέεις  το Brexit κι άλλο να το κάνεις. Ωστόσο, σε μια εποχή  αβεβαιότητας  δεν θα πρέπει  να υποτιμά κανείς τη δυναμική τέτοιων καταδικασμένων ιδεών. Με τον ίδιο τρόπο που κάποτε φάνταζε αδιανόητη  η υιοθέτηση μιας άποψης που θα ήθελε τη Μεγάλη Βρετανία να αποχωρεί αύτανδρη από την κοινή ευρωπαϊκή οικογένεια, έτσι σήμερα  φαντάζει  γκροτέσκα  η προγραμματική θέση ενός κόμματος που διεκδικεί  μονοπώλια αλιείας σε ακτίνα διακοσίων  χιλιομέτρων  από τις ακτές της χώρας. Ποιος, ωστόσο, μπορεί να εγγυηθεί σε ένα ξεχαρβαλωμένο διεθνές σύστημα ότι θα μπορέσει ίσως κάποτε ένας Βρετανός πρωθυπουργός να θέλει να ψαρέψει στα περίχωρα του Αμστερνταμ;